1990s – Cinema Galeries

1990s

    Inleiding

    Chungking Express, Happy Together en Fallen Angels belichamen de jaren 1990 door de lens van Wong Kar-wai, waarbij een postmoderne wereld wordt verkend, gedomineerd door chaos, onzekerheid en een snel toenemende verstedelijking.

    Deze films schetsen een vaak gefragmenteerde en ontwrichtende realiteit, waarin de personages zich ontwikkelen in een voortdurend veranderende omgeving. De hectische urbaniteit van Hongkong, de complexiteit van menselijke relaties en de zoektocht naar identiteit in een context die wordt gekenmerkt door sociale en politieke instabiliteit, staan centraal in deze trilogie.

    Inleiding

    Chungking Express, Happy Together en Fallen Angels belichamen de jaren 1990 door de lens van Wong Kar-wai, waarbij een postmoderne wereld wordt verkend, gedomineerd door chaos, onzekerheid en een snel toenemende verstedelijking.

    Deze films schetsen een vaak gefragmenteerde en ontwrichtende realiteit, waarin de personages zich ontwikkelen in een voortdurend veranderende omgeving. De hectische urbaniteit van Hongkong, de complexiteit van menselijke relaties en de zoektocht naar identiteit in een context die wordt gekenmerkt door sociale en politieke instabiliteit, staan centraal in deze trilogie.

    Transitie & Desorientatie

    Voor Wong Kar-wai belichamen de jaren zestig het verleden en de nostalgie, terwijl de jaren negentig het heden vertegenwoordigen. Hongkong in de jaren negentig wordt gekenmerkt door zowel economische en sociale dynamieken, snelle groei, als politieke onzekerheden en een toenemende vervreemding van menselijke relaties. 

    Hoewel deze periode synoniem staat voor eindeloze mogelijkheden door de snelheid van verandering, roept het ook een gevoel van onbehagen op, waarin alles vergankelijk en gemakkelijk vervangbaar lijkt. Door zijn trilogie over de jaren negentig vangt Wong Kar-wai het beeld van een voortdurend rusteloos en veranderend Hongkong.

    N°223

    Nummer 223 verschijnt als een terugkerend motief in het werk van Wong Kar-wai, belichaamd door politieman nr. 223 in Chungking Express en engel nr. 223 in Fallen Angels. Net zoals het personage Su Li-zhen in de jaren zestig, toont het personage nr. 223, gespeeld door Takeshi Kaneshiro, een continuïteit tussen de twee films. Echter, nr. 223 in Chungking Express is een spraakzame politieman, terwijl hij in Fallen Angels op mysterieuze wijze stom wordt.

    In Chungking Express belichaamt politieman nr. 223 een moderne mentaliteit doordat hij elk aspect van zijn leven probeert te berekenen en beheersen met precieze cijfers. Hij probeert betekenis te geven aan de onzekerheid om hem heen en klampt zich vast aan rationele metingen als een manier om controle te krijgen over het chaotische bestaan. 

    Volgens Wong Kar-wai weerklinkt deze obsessie in de ironie van de conservenblikken die het personage verzamelt. Zoals de regisseur benadrukte: “Wat ik ironisch vond, was dat deze blikjes, die bedoeld zijn om voedsel vers te houden, een houdbaarheidsdatum hebben. Zelfs versheid kan bederven.”*. Deze opmerking benadrukt de vergankelijkheid van alles, zelfs van wat bedoeld is om te blijven, en illustreert de vluchtigheid van de moderne wereld waarin de personages een betekenis zoeken.

    Fallen Angels was oorspronkelijk bedoeld als het derde verhaal van Chungking Express, maar vanwege de lengte besloot Wong Kar-wai er een aparte film van te maken. Toch weerspiegelen Chungking Express en Fallen Angels elkaar in verschillende aspecten: de toon, de ruimte, de representatie van liefde, enz. Deze twee films vullen elkaar aan als de twee zijden van dezelfde medaille: de één is licht en levendig, terwijl de ander donker en melancholisch is. Samen schetsen ze een compleet portret van Hongkong, een stad in voortdurende beweging, waar licht en schaduw, energie en eenzaamheid naast elkaar bestaan.

    1997

    Happy Together, de laatste film van Wong Kar-wai uit de jaren negentig, werd niet in Hongkong opgenomen, maar in Buenos Aires, de stad die het verst van Hongkong verwijderd is. Deze keuze voor de locatie weerspiegelt een samenspel van factoren. 

    Aan de ene kant werd Wong Kar-wai diep beïnvloed door de Argentijnse literatuur, met name door Manuel Puig, wiens werken Heartbreak Tango en The Buenos Aires Affair indruk op hem maakten. Aan de andere kant leidde de politieke onzekerheid die Hongkongers voelden in 1997, het jaar van de teruggave van Hongkong aan China, ertoe dat Wong Kar-wai zijn creaties geografisch verplaatste, hoewel zijn geest geworteld bleef in zijn geboortestad.

    Wong Kar-wai legde zelf uit: ”Ik heb Happy Together in Buenos Aires gefilmd, ver van mijn stad, maar de film gaat alleen over haar.“**. 

    Hij voelde een politieke druk met de naderende teruggave in juni 1997 en wilde ontsnappen aan het idee dat zijn film noodzakelijkerwijs direct met dit evenement moest resoneren. Maar hoe meer hij probeerde er afstand van te nemen, hoe meer de invloed van Hongkong op zijn werk duidelijk werd. Hij erkende dat, ondanks de afstand, zijn diepe band met de stad weer naar boven kwam: «Ik realiseerde me voor het eerst dat de manier van leven in Hongkong me zo diep had beïnvloed dat mijn gevoelens ervoor weer naar boven moesten komen, waar ik ook was.»**.

    Zo verschijnt Hongkong in Happy Together via een subtiele omkering, een inversie van perspectieven, die getuigt van de alomtegenwoordigheid van de stad in de verbeelding van Wong Kar-wai, zelfs aan het einde van de wereld. Buenos Aires, hoewel een ruimte van ballingschap, wordt ook een metafoor voor de zorgen, onzekerheden en melancholie die de regisseur bezighouden met betrekking tot de transformatie van Hongkong.

    * Cahiers du Cinéma, n°490, mai 1995 

    **Cahiers du Cinéma/Made in China, 1999